Taliban, militan İslamcıların birkaç gün içinde Afganistan’da iktidara gelmesinden sonra insanları grubun değiştiğine ikna etme görevinde.
Kadınların haklarına yönelik korkulara değinen Taliban liderleri, kadınların recm, ampütasyon ve halka açık infazların yaygın olduğu 90’ların sonlarına göre daha ılımlı olduklarını öne sürdüler.
Birçoğu, grubun son 20 yılda çok daha fazla hak ve özgürlük kazanmış kadınlara karşı özellikle baskıcı olduğunu ve Şeriat yasalarına geri dönmekten korktuklarını hatırlıyor.
Bu korkuları bastırmak amacıyla, Taliban’ın kültür komisyonundan Enamullah Samangani, Afganistan’daki 40 yılı aşkın krizin ana kurbanlarının kadınların olduğunu söyleyerek af çağrısında bulundu.
Afganistan İslam Emirliği artık kadınların mağdur olmasını istemiyor.
‘Afganistan İslam Emirliği, kadınlara çalışma ve okuma ortamı sağlamaya ve İslami hukuka ve kültürel değerlerimize uygun olarak farklı (hükümet) yapılarında kadınların bulunmasına hazırdır.’
‘Şeriat kanunlarına göre hükümet yapısında olmalılar.’
BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği Sözcüsü Rupert Colville, “Bu tür vaatlerin yerine getirilmesi gerekecek ve şu an için -yine geçmiş tarih göz önüne alındığında- bu açıklamalar biraz şüpheyle karşılandı.
“Son yirmi yılda insan hakları alanında zor kazanılmış birçok ilerleme oldu. Tüm Afganların hakları savunulmalıdır.”
Büyük bir taciz raporu bulunmamakla birlikte, binlerce mahkumun serbest bırakılması ve cephaneliklerin boşaltılmasının ardından insanlar korkuyla saklandı.
Bazı Taliban liderleri, listelerin düzenlendiğine ve önde gelen kadınların evlerinin işaretlendiğine dair raporlara rağmen intikam peşinde olmadıklarını söylediler.
Dokuz yıl önce Taliban tarafından başından vurulan Nobel barış ödülü sahibi Malala Yousafzai, Newsnigh’e “özellikle oradaki kadınların ve kızların güvenliği konusunda” “derin endişe duyduğunu” söyledi.
“Halkımız Müslüman ve biz onları İslam’a zorlamak için burada değiliz.”
Dün Kabil Havalimanı’nda yeni rejimden korkan insanlar ülke dışına çıkmak için feryat ederken kaotik sahneler kanlı bir hal aldı.
Pek çok insan ABD hükümeti ve Birleşik Krallık dahil müttefikleriyle çalıştıkları için ayrılmak istiyor ve hayatlarından endişe ediyor.
Kargaşanın ortasında, bazı gazeteciler arasında meydan okuma eylemleri yaşandı ve bir haber istasyonu, kadın sunucularının tekrar yayın yapmasını açıkça kutladı.
Afganistan genelinde, Uluslararası Kızılhaç Komitesi, Taliban’ın yönetimi ele geçirmesine yol açan çatışmalarda binlerce kişinin yaralandığını söyledi.
Güvenlik güçleri ve politikacılar, son Amerikan birliklerinin geri çekilmesinden haftalar önce eyaletlerini ve üslerini savaşmadan teslim ettiler.
Ancak uluslararası toplumda öfke ve artan endişeler vardı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, “Ülke genelinde insan haklarına yönelik ciddi kısıtlamalara ilişkin tüyler ürpertici raporlar alıyoruz. Afganistan’daki kadınlara ve kızlara yönelik artan insan hakları ihlallerine ilişkin açıklamalar beni özellikle endişelendiriyor.’
Afganistan’ın BM büyükelçisi Ghulam Isaczai Pazartesi günü Güvenlik Konseyi’ne, kadın ve kızların ‘okula gitme, çalışma ve ülkenin siyasi, ekonomik ve sosyal yaşamına katılma özgürlüklerini kaybetmek üzere olduğunu’ söyledi.
