“Okullar ‘Gizlice’ Özelleştiriliyor”
Anayasa’da parasız eğitim bir hakken, kırtasiye, üniforma, ulaşım, yemek, kitap, okul gideriyle bir çocuk için yıllık masraf 5 bin dolar. OECD’ye göre gelişmiş ülkelerde devletlerin bir öğrenci için harcadığı rakam 10 bin dolarken bizde bin doları bile bulmuyor.
‘Tam gün eğitim’ tartışmaları sürerken, okul masrafları ekonomik kriz ve enflasyon nedeniyle aile bütçesini ciddi anlamda sarsıyor. Eğitim masraflarının artmasıyla çocukların okula gitmesi “lüks” bir hal almış durumda.
Bir öğrenci için ortalama üniforma (tek set) ve kırtasiye masrafları (en düşük kalite) en az 4 bin 600 TL, en yüksek (2 set üniforma ve iyi kalite kırtasiye) 9 bin 940 lirayı buluyor.
Kıbrıs Türk Orta Öğretim Öğretmenler Sendikası (KTOEÖS)’nın, enflasyon baz alınarak hazırladıkları rapora göre tek bir öğrenci için yıllık eğitim masrafı 5 bin doları geçiyor. Devletin öğrenci başına harcadığı rakam bizde bin doların altındayken, gelişmiş ülkerde 10 bin doları üzerinde. Bu da eğitimde ‘niteliği’ düşürüyor. Üstelik devletin karşılaması gereken okul harcamaları ise ailelere yüklenmiş durumda.
Aileler için 5 bin dolarlık harcama ‘dudak uçuklatıcı’ gibi görünse de, kırtasiye ve üniforma masraflarına, etkinlik harcamaları, kitap (İngilizce v.s), ulaşım, yemek, ayakkabı ve okul giderleri de eklenince işin içinde çıkılmıyor.
Asgari ücretle geçimini sağlayan yoksul bir aile, 3 çocuğundan birinin bile eğitimi için gerekli bütçeyi karşılayamaz durumda.
FİYATLAR HER GEÇEN GÜN KATLANARAK ARTIYOR
Devlet okulunda eğitim alan bir öğrencinin en düşük kırtasiye masrafı 1870 TL; iyi kalite kırtasiye masrafı ise 4 bin 480 TL.
3 çocuklu bir ailede en düşük bütçeli kırtasiye malzemesi harcaması 5 bin 610 TL iken, iyi kalite malzemeler için cebinden çıkaracağı miktar 13.440 TL civarında.
Üstelik yüksek enflasyon nedeniyle bu fiyatların 15 gün sonra ne olacağı ise hiç belli değil.
YÜZDE 300 ARTIŞ…
Okul üniformaları da tek set için ortalama 2 bin 730 TL. 3 çocuklu bir aile 2 set yedekli üniforma almaya kalkarsa cebinden en az 16.380 TL’yi çıkarmak zorunda.
Bir öğrenci için ortalama okul harcaması üniforma (tek set) ve kırtasiye masrafları (en düşük kalite) en az 4 bin 600 TL, en yüksek (2 set üniforma ve iyi kalite kırtasiye) 9 bin 940’ı buluyor.
İki ve daha çok çocuklu aileler için bu durum, içinden çıkılamaz bir hal alıyor. Sınıfsal statü eğitimi bir bıçak gibi ikiye ayırıyor.
Geçtiğimiz seneye oranla bu masraflar yüzde 300 oranına çıkmış durumda.
“DEVLET EĞİTİMİ PARALI YAPTI”
Kıbrıs Türk Orta Öğretim Öğretmenler Sendikası Genel Sekreteri Tahir Gökçebel, ailelerin çocuklarının eğitimi için harcayacağı masrafın kırtasiye ve üniforma ile sınırlı kalmadığının altını çiziyor:
“Bunların yanında kantin, ulaşım, yapılacak etkinlikler için alınan ücretler, ayakkabı, okul giderlerini de dahil ederseniz enflasyon göz önüne alındığında yıllık harcama 5 bin doları geçiyor. Anayasa’da belirtilmesine rağmen eğitim sanıldığı gibi ‘parasız’ değil…”
Gökçebel, “Anayasamıza göre 18 yaşına kadar parasız; 15 yaşına kadar da parasız ve zorunlu eğitim vardır. Eğitimin esas görevlerinden biri de toplumsal eşitsizlikleri ortadan kaldırmadır. Özellikle ihtiyaçlı kesimler için bir sınıf atlama; bulunduğu toplumsal statüden kurtulma aracıdır.
Eğitimin süresi konuşulacağına, nitelikli, laik, kamusal bir eğitimin anayasamızda olduğu gibi tüm çocuklara parasız bir şekilde fırsat eşitliği yaratmasının tartışılması gerek. Her çocuğun eğitime ulaşabilmesi için desteklenmesi gerek. Olması gereken budur” diyor.
“DEVLET OKULLARI GİZLİCE ÖZELLEŞTİRİLİYOR”
Gökçebel, bakanlığın okullara katkısının bu sene için öğrenci başına 260 TL olduğuna dikkat çekiyor ve ekliyor , “Bu yük ailelerin üzerinde”…
Gökçebel durumu şu şekilde özetliyor:
“ İnsani Gelişme Endeksi (OECD)’ne göre gelişmiş ülkelerde öğrenci başına ayrılması gereken rakam 10 bin doların üzerindedir. Bizde ise devletin öğrenci başına ayırdığı rakam bin doların altındadır ve yetersizdir.
Çağdaş ve nitelikli bir eğitim için laboratuvarı, derslikleri, ekipmanlarıyla harcanması gereken rakam 10 bin doların üzerindeyken biz bu rakamların çok çok altındayız.
Temizlik, hijyen, kitap, kıyafet, kırtasiye, ulaşım v.s. harcamları da ailelerin üzerine kalıyor. Devlet okulları gizlice özelleştiriliyor…
Bu aile işçi ise bunu karşılaması imkansız. Tablo bu iken devletin, tartışmaları ‘tam gün eğitim’e kaydırıp, bunu gözden kaçırdığını görüyoruz. Çocuklarımıza hak ettikleri nitelikli eğitimi; altyapısı, sosyal ortamı, müfredatı, beslenmesi, ulaşımı, yemekhanesiyle sağlasınlar ben buna imzamı atarım.
Haber/Selda Bektaş
