Osman Oran: Emlakta Vatandaşa Kolaylık Sağlanmalı

HABER/ ZERRİN YAPICIOĞULLARI

GoldMark Estates’in kurucu ortağı ve inşaat sektöründe 15 yılı aşkın deneyimi olan Gayrimenkul Yatırım Uzmanı Osman Oran,  Kıbrıslı gazetesine emlak sektöründeki mevcut durumu ve çözüm önerilerini detaylı bir şekilde anlattı.

“VATANDAŞ EV ALAMIYOR”

Oran, Kuzey Kıbrıs’taki emlak sektöründe son 1 buçuk yıldır yaşanan talep düşüşüne dikkat çekiyor. Bu düşüşün temel nedenlerinden biri olarak emlak fiyatlarının yüksekliğini ve yerli vatandaşların ev alamama sorununu gösterdi.

Mevcut politikaların yetersiz kaldığına işaret eden Oran, devletin sosyal konutlar inşa ederek, mortgage gibi uzun vadeli düşük faizli krediler sunması gerektiğini belirtiyor.

Oran, çözüm önerilerini şöyle sıraladı:

Kuzey Kıbrıs’ta son 1 buçuk yıldır talepte düşüş var. Bunun farklı farklı nedenleri var.

En baştan emlak fiyatlarının son derece yükselmesi… Bu sebepten dolayı yerli insanlarımız emlak alamıyor. Devlet bununla ilgili bir takım politikalar üretmeli. Sosyal konutlar olabilir. İngiltere’deki gibi mortgage uzun süreli düşük faizli krediler yapılabilir. İnsanlara her ay ödeyebileceği meblağda bir seçenek sunulması gerekiyor. Bir takım krediler yapılıyor tabi “İlk Evim” gibi ama yetersiz kalıyor. Yerli piyasa ile ilgili ciddi bir sıkıntı var. Alım gücünü artırmak için devlete iş düşüyor. Kalıcı ve akılcı çözümler koymalıyız ortaya. Alınacak kararları daha keskin ve hızlı verilmesi lazım. Gördüğüm politikalarda her şey çok havada duruyor. Bir karar alınacaksa alınsın ve herkes ona uysun.

“FİYAT ARTIŞLARININ SEBEBİ YÜKSELEN MALİYETLER”

Fiyat artışlarına da değinen Oran, bunun sadece yurtdışından gelen taleple değil, aynı zamanda maliyetlerin artmasıyla da ilişkili olduğunu açıklıyor. İnşaat maliyetlerindeki artışların da fiyatları etkilediğini ve bu durumun kaçınılmaz olduğunu belirtiyor. Yabancı yatırımcılardaki talep azalmasının ise yüksek vergiler ve fiyat artışlarından kaynaklandığını dile getiriyor.

“YABANCILAR DA SORUN YAŞIYOR”

Oran, yurtdışından gelen yabancıların yaşadığı sorunu şu şekilde özetledi:

Geldiğimiz noktada bu fiyatların artışıyla, yabancı alıcılarda ciddi bir azalma söz konusu. Nedeni hem fiyat artışı hem de yüksek vergiler…

Yabancılara %12 tabu harcı konuldu. Rakiplerimize nazaran dünya ülkelerine bu vergiler yüksek kalıyor. Tabu harcı, KDV, pul gibi vergilerden dolayı %20’ye yakın maliyet çıkıyor ortaya. Yabancı yatırımcıda özellikle Türkiye ile savaştan sonra Rusya ve Almanya’dan gelen var. Çünkü oralardaki emlak fiyatları bizden daha pahalı.

Ancak son dönemde yüksek enflasyon nedeniyle ürünlerin fiyatları da çok ciddi oranda yükseldi. Bu noktada da yabancı çok müşteri kaybettik.

Burada devlet, inşaatçı ve emlakçının beraber hareket etmesi gerekiyor. Eğer herkes bireysel kendi çıkarları doğrultusunda hareket ederse ileriye yönelik sıkıntılar oluşabilir. Hepimiz aynı gemideyiz.

“ALDIKLARI EVLERDE KAÇAK İŞ YAPAN ÇOK KİŞİ VAR”

Oran’a göre, gerçek alıcıların ülkeye önemli bir katkısı var. Eğer emlak alan kişi evini alıp burada tatil yaparsa ve vergi öderse, bu iç piyasa için büyük bir kazanç. Ancak, önemli olan bu dengenin korunması.

Oran, alıcılar ülkede iş yapacaklarsa ve şirket kuracaklarsa, bu durumun kontrol altında tutulması gerektiğini savunuyor.

Kısa dönemli kiralamaların da ülke ekonomisine büyük katkı sağladığını belirten Oran, “Alıcı ve gerçek alıcı arasındaki farkı ayırt etmemiz gerekir. Eğer emlak alan kişi kısa dönemli kiraya verirse bu büyük bir katkıdır. Adamızın 12 ayının 8-9 ayı güneşli. Bir evde senede 60-70 aile tatil yaptığını düşünürsek o aileler hava alanından indiği anda araba kiralamaya başlayarak ülke ekonomisine katkı sağlamaya başlar. Bunları iyi araştırarak denetlemek lazım. Bir kısım var burada kaçak işler yapıyor. Masaj salonundan, emlakçılığa kadar yasak iş yapan çok kişi var” diyor.

“EN BÜYÜK SORUNLARDAN BİRTANESİ KAÇAK EMLAKÇILIK”

Sektördeki en büyük sorunlardan birinin kaçak emlakçılık olduğunu söyleyen Osman Oran, şunları söylüyor:

Bugün geldiğimiz noktada baktığımızda en büyük sorunlardan bir tanesi kaçak emlakçılık. Bu ciddi bir sorundur. Biz kayıtlı bir emlak şirketiyiz. Yanımızda birçok insan çalışıyor. İstihdam sağlayıp vergi ödüyoruz. Kaçak emlakçılık yapan kişiler vergi dâhil hiçbir şey ödemezken onlarla rekabet etmeye çalışıyoruz.

“EMLAKÇILARLA İLGİLİ ÇIKACAK YASANIN HIZLANMASI GEREKİYOR”

Kaçak emlakçılık konusunda çözüm olarak yasal düzenlemelerin yapılması gerektiğini vurgulayan Oran, sözlerini şöyle sürdürdü:

Bunu kontrol edebilmenin tek çözümü emlakçılarla ilgili yasanın çıkmasıdır. Sosyal medya üzerinden veya tanıdık vasıtasıyla kaçak emlakçılık yaparak ev satıyorlar. İnsanlarda bilmedikleri bir ülkede yanlış yönlendiriliyorlar. Sorunlu asarları ya da alıcıya uygun olmayan asarları alıcıya satıyorlar. İnsanlar mağdur oluyor. Bu mağduriyet sadece emlakçılara değil herkese zarar verecek. Bir yasayla beraber bunun önüne geçilmesi lazım. Yasa olmadığı için şikâyet edebileceğimiz bir merci yok.

“TÜRKİYE’DEN GELEN MÜŞTERİLERİN GİRNE’YE İLGİSİ FAZLA”

Özellikle Girne’nin Alsancak ve Karşıyaka bölgelerine Türkiye’den gelen müşterilerden büyük bir talep olduğunu belirten Oran, ayrıca İskele bölgesinin yatırımcılar tarafından tercih edildiğini vurguluyor. Ancak Gold Mark Estates olarak sadece bu bölgelerle sınırlı kalmayıp Esentepe’den Güzelyurt’a kadar geniş bir yelpazede hizmet verdiklerini söylüyor.

“MÜŞTERİLER EMLAK ALIRKEN İYİ ARAŞTIRMA YAPMALI”

Oran, ev alacaklara ise şu tavsiyelerde bulundu: Müşterilere ev alırken önereceğim birkaç tavsiye var. İlk olarak, evin ileride kolayca satılabilir olup olmadığını değerlendirmeleri önemlidir. Alacakları evi iyi araştırmalarını ve ihtiyaçlarına uygun olduğundan emin olmalılar. Ayrıca, müşterilerin ne istediklerini iyi belirlemeleri gerekiyor; al-sat yapmak mı, kiralamak mı yoksa kendi yaşamak mı istiyorlar, bunu netleştirmeleri önemlidir. Her türlü tercihe uygun projeler bulunuyor. Ayrıca, işinde uzman kişilerle çalışmalarını çok önemli. Kayıtlı ve deneyimli emlakçılarla iş yapmanın önemli olduğunu düşünüyorum.

“ÖNCELİĞİM İNSANLARA DOĞRU VE DÜRÜST HİZMET VERMEK”

Türkiye’den gelen taleplere rağmen, bilmediği ve yaşamadığı bir ülkeyi pazarlamayı tercih etmeyen Oran, önceliğinin insanlara doğru ve dürüst hizmet sunmak olduğunu belirtiyor. Projeleri değerlendirirken şehircilik görüşlerine ve inşaat ruhsatlarına dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Oran, doğru şekilde satış yapmanın öncelikli olduğunu ifade ediyor.