İşte Rakamlarla Sefalet!

Ağır enflasyon şartları ve TL’deki değer kaybı asgari ücret zamlansa da sabit ücretliyi açlığa mahkum etmiş durumda. Çok değil bundan 3 sene önceki hayatlarımızı karşılaştırdığımızda sefalet halimiz ortaya çıkıyor. 2021’de asgari ücretle (4 bin 970) daha fazla ürün alırken, bugünkü asgari ücretle karın doyurmak bile zor.

Türkiyeli ekonomi yazarı ve siyaset yorumcusu Ozan Gündoğdu, Türkiye üzerinden nerede olduğumuzu kaleme aldığı yazısında TL kullanan KKTC’de de durumu şöyle özetliyor:

HER ŞEYE ALIŞTIK…

Önümüzdeki yıllar Türkiye ekonomisini kısa bir cümleyle özetlemeye çalışsam şöyle derdim; “Enflasyon düşecek ama tek haneye değil. Yoksullaşma yavaşlayacak ama yoksulluk değil.”  Piyasa çarkları daha yoksul olduğumuz bir dengede dönecek. Ne demek bu? Şöyle;

Mobilya yenilemek, yeni teknoloji tüketim mallarına ulaşmak eskisinden çok daha zor. Ücretliler için tatil lüks. Bunları uzun süredir yaşadığımız için “alıştık” ve artık talep etmiyoruz. Yakın zamana dek, kira krizine reaksiyon gösterirdik, ona da alıştık.

Kamu okullarındaki eğitimden rahatsız olup özel okullara gitmeye alıştık. Aynı şekilde randevu bulamayıp, özel hastanelerde tetkik yaptırmaya da alıştık.

Otoyollara para vermeye alıştık. Otomobil fiyatlarına da alıştık.

Emekli ikramiyesiyle ev alınamayacak olmasına alıştık. Emekli maaşıyla geçinilememesine alıştık. Yaşlılar artık bir maliyet kalemi bizim için.

Depreme de alıştık. İçinde yaşadığımız ev çökebilir. Bunu kabullendik, mukadderat diyoruz.

Yediğimiz içtiğimizden kısmaya alıştık. Zeytinyağını bıraktık, eti, balığı bıraktık, rakıyı bıraktık.

Özetle, alıştık.

Devlet veren el, toplum alan el oldu. Ne kadar verirse o, ne verirse ödül. 

Özetle, enflasyon tek haneye düşmeyecek ve daha fazlasını talep de etmeyeceğiz. %30-40’lık yapışkan enflasyona alışacağız. “%80 değil, çok şükür” diyeceğiz.

Fakat eskisinden daha yavaş yoksullaştığımız için zenginleşiyoruz diyecekler. Biz tüm bu rezilliğe alıştığımız için, yarımızdan fazlası, “bugünümüze şükür” diyecek. Bu esnada bugünden çok daha fazlamız iş aramakta olacak.

3 SENE ÖNCE NEYDİK NE OLDUK?

İşte 3 sene önce temel gıda fiyatları ile harcamalardaki büyük fark!

Ocak 2021 – Ocak 2024:

Dolar: 7.50 TL- 30.25 TL

Sterlin: 10.09 TL- 38.63

Tüp Gaz: 90 TL – 390 TL

Benzin (95): 5.78 TL – 29.81 TL

Makarna (en ucuz): 3.20 TL –  17 TL

Somon Ekmek: 2.25 TL – 12 TL

Zeytinyağı lt: 35 TL- 350 TL

Ev kiraları ortalama: 200/250 sterlin – 400/450 sterlin

Asgari Ücret Brüt: 4 bin 970 TL – 18.103 TL

2021 yılında asgari ücretle 2 bin 208 ekmek alınırken, bugün bin 500 ekmek alınabiliyor. Yani asgari ücret artsa da hayat pahalılığı nedeniyle elimize geçen para her gün değersizleşiyor; giderek fakirleşiyoruz.

NOT: Bu yazı yayınlandıktan sonra yeni asgari ücret belirlendi. Ancak asgari ücret ne kadar artarsa atsın, hayat ucuzlatılmadığı sürece o para da her geçen gün eriyip gidecek.

YAZI/ SELDA BEKTAŞ